His Master's Voice 521AC Radiogram

Deze His Master's Voice model 521AC is een luxe radiogrammofoonmeubel uit 1931.


Voorganger HMV 520, lampen MS4, MH4, ML4, PX4 en U9

Het toestel is gemaakt door Marconi en werd ook verkocht als de Marconiphone 560AC.

De voorganger is de HMV 520 van eind 1929, dit meubel heeft twee deurtjes aan de voorzijde en een ander radiochassis. De HMV 522 (1931) is vrijwel gelijk aan het model 521, maar heeft een platenwisselaar model 117 in plaats van een gewone grammofoon.

De geschiedenis van His Master's Voice gaat terug tot 1897. The Gramophone Company start in Londen met de verkoop van grammofoons en vlakke geluidsplaten, een Amerikaanse uitvinding die toen 10 jaar oud was. In 1921 opent het bedrijf de eerste grammofoonplatenwinkel op het adres 363 Oxford Street.

In de jaren '20 groeit het bedrijf snel, onder meer door de verkoop van klassieke en dansplaten.


De HMV 521 staat hier op een platenhoes uit 1931

Nipper, de terrier van het beeldmerk van HMV is geboren in 1884 in Bristol, Gloucester. Hij wordt zo genoemd omdat hij steeds probeert in de benen van bezoekers te bijten. In 1887 sterft zijn baas, Mark Barraud. Nipper komt terecht bij Francis Barraud, de jongere broer, die kunstschilder was. Deze maakt in 1898 een schilderij van Nipper die aandachtig luistert naar een Edison-Bell fonograaf. Hij noemt het schilderij 'His Master's Voice'. Francis probeert het schilderij te verkopen, dit lukt hem bij de Gramophone Company op voorwaarde dat hij de fonograaf overschildert met de nieuwste grammofoon van dit bedrijf. In 1899 koopt HMV het gewijzigde schilderij voor £ 100, inclusief het copyright. Berliner, de uitvinder van de grammofoon en oprichter van de Victor Talking Machine Co., neemt het doek mee naar de Verenigde Staten en gebruikt het daar eveneens als beeldmerk.

De grammofoon wordt aangedreven door een wervelstroommotor met een aluminium Ferrarisschijf, en heeft een automatische afslag op de teruggaande beweging van de arm. Omdat de draaitafel op dezelfde as zit als de wervelstroommotor is hier sprake van directe aandrijving.

De platenspeler wordt gestart door de arm naar rechts te bewegen, de snelheid kan worden bijgesteld met het knopje links-voor. Het volume wordt ingesteld met de volumeknop vlak boven de luidsprekergrille. De kop van de arm kan worden gedraaid om het verwisselen van de naald te vereenvoudigen.

De radio is een rechtuit type met eenknopsafstemming en drie afstemcondensatoren op 1 as. Een speciale 6 Volts penthode drijft de zware elektrodynamische luidspreker onder in de kast aan. 


De afstemschaal wordt verlicht
door een gloeilampje

Een DC-uitvoering (met dezelfde buizen) kon ook worden geleverd, deze uitvoering verbruikt 270 Watt (!) en heeft een luidspreker met een 9 volts veldspoel die in serie staat met de gloeidraden.

De radio wordt bediend met de twee draaiknoppen rechts van de arm. De achterste knop heeft de standen Uit, Grammofoon, MG en LG, de voorste knop is voor het afstemmen. Tussen de twee knoppen bevindt zich de verlichte afstemschaal, deze is geijkt in KHz.

Het toestel is in 2011-2012 gerestaureerd. In 2012 is het meubel verkocht aan Charles den Oudsten.

De grammofoon speelt zeer fraai, het radiogedeelte is voldoende gevoelig, zelfs op de ingebouwde netantenne. De radio heeft geen automatische versterkingsregeling, maar dat was ook niet gebruikelijk in 1931. 


Belgische advertentie voor deze radio-grammofoon

SPECIFICATIES EN GEGEVENS

Merknaam The Gramophone Company Ltd. Hayes, Middlesex
Fabrikant: Marconi Co., Londen
Land van herkomst Verenigd Koninkrijk
Eigennaam geen
Type 521AC
Serienummer 1466J
Bouwjaar 1931
Toepassing radio en grammofoon
Golfbereik MG 220-550 m en LG 800-1900 m
Afstemming een-knops afstemming door middel van drie gekoppelde variabele luchtcondensatoren
Schalen verlichte cylinderschaal met vaste wijzer
Schakeling 2xhf + det + l.f
Aantal kringen 3
Middenfrequentie geen
Antenne
aansluiting voor externe antenne en aarde
ingebouwde netantenne, uitschakelbaar via een stekkertje
Draaisnelheid 78 t/min, met fijninstelling
Plaatdiameter 25 of 30 cm
Arm metalen buisarm
Element
HMV elektromagnetisch 6000 ohm met verwisselbare stalen naald
naalddruk 140 g
Aantal lampen 5
Type lampen Marconi MS4 (2x), MHL4, PT625, U10
(Mullard S4VB (2x), 354V, PM26, DW2)

lampje schaalverlichting 6 volt-0,3 A
Voedingsspanning
105, 208, 225 of 240V wisselspanning,  35 Watt, 50 Hz
instelbaar d.m.v. instelschroef
2 netzekeringen 1 A
Gloeistroom 4 volt-3,3 A, 6 volt-0,25 A (eindbuis), 4 volt-1A (gelijkrichter)
Luidspreker ingebouwd, Marconi 1494A, elektrodynamisch, 22 cm
Chassis
chassisnummer 1466J2
wervelstroommotor 78 t/min, 50 Hz
instelbare centrifugaalregeling
automatische afslag op teruggang (slingeruitloopgroef)
uitgangsvermogen 2,5 Watt
Behuizing houten kast met bovenklep, 4 pootjes
Afmetingen bxhxd 64x94x44 cm
Gewicht 45 kg
Verkoopprijs BFr 10.750
Geschatte waarde
Productieperiode 1931-1932
Seriegrootte onbekend
Bijzonderheden aansluiting voor extra laagohmige luidspreker


Een kijkje in het inwendige van het meubel, boven het radiochassis met rechts de grammofoonmotor, eronder de 6 kg wegende Marconi elektrodynamische luidspreker


Van links naar rechts de detectorbuis, de 6 volts eindbuis, de twee h.f. buizen en de gelijkrichter. De aansluitbussen zijn voor de grammofoonopnemer, de externe luidspreker, de interne luidspreker, de aardbus, de aardbus voor de grammofoonmotor, een loze bus voor de netantenne en de antennebus


De zware 3-voudige afstemcondensator is boven het chassis gemonteerd, de spoelen zitten tussen het chassis en de afstemcondensator. Links de voeding


De onderkant van het radiochassis, boven de 4 lampvoeten, eronder een montagebordje met weerstanden, condensatoren en een h.f. spoeltje, daaronder de aansluitingen van de uitgangstrafo en het condensatorblok. Rechts van boven naar beneden de lampvoet van de gelijkrichter, de aansluitingen van de nettrafo en van de afgestemde smoorspoel


Het afslagmechanisme met draaitafelrem reageert alleen op platen met een z.g. slingeruitloopgroef


De wervelstroommotor drijft de draaitafel direct aan, dus zonder snaar, riem of tussenwiel. Deze HMV-motor heeft 6 aandrijfspoelen waarvan 3 onder en 3 boven de Ferrarisschijf zijn gemonteerd. Rechts-onder de condensatordoos


Het smeerschema toont tevens de centrifugaalregeling van de motor