PCA-Z EM34L LED Afstemoog

Lichtbeeld van de EM34L

Inleiding

Deze buis is een nieuw soort afstemoog gebaseerd op LED (Light Emitting Diode) techniek. Het onderdeel kan worden gebruikt als directe vervanger van een afstemoog van het type EM34. De gegevens uit het onderstaande lijstje zijn verstrekt door de firma PC A-Z uit Waddinxveen (Ben van der Klugt):

	Direct uitwisselbaar met de originele buis
	Buisvoeten zijn hergebruikt
	Lange gebruiksduur
	Sterke kunststof behuizing en lens
	Bestand tegen externe temperaturen
	Afstemmen is goed zichtbaar met vloeiend verloop
	Helderheid regelbaar
	Geschikt voor vintage radio’s
	Speciale leds 20x kleur groen (520nm)
	Gebruikt de gloeidraad voeding parallel 6,3V of 2x 3,15V AC
	Verbruik +/- 35 mA
	Vg AVR gevoeligheid vanaf –80mV tot –10,5V +/-5%.
	Ig 0,3 > 0,6 uA (microampère)

Door de fabrikant worden nog de volgende bijzonderheden genoemd:

	bij 100 mA serie-voeding zijn twee extra weerstanden nodig
	de anodespanning wordt niet gebruikt, het "oog" zal dus niet doven wanneer de anodespanning wordt uitgeschakeld
	werkt niet als versterker

Eerste indruk

Het afgeleverde oog is verpakt in een keurig kartonnen doosje.

Het oog is gemaakt van een harde doorzichtige plasticsoort, voelt stevig aan en ziet er ook degelijk uit. Door de behuizing heen zijn twee printplaatjes zichtbaar, een rechthoekig plaatje met de benodigde hulpschakelingen en een rond plaatje waarop het LED-display is bevestigd. Ook de octalhuls ziet er fraai uit.

Een eerste test laat zien dat het moderne oog een wat grotere lichtopbrengst en een groter contrast geeft vergeleken met een traditionele EM34:



PCA-Z EM34L		Philips EM34

Een ander verschil is het oplossend vermogen, het nieuwe EM34L-oog heeft een vrij diffuus (onscherp) lichtbeeld, terwijl het traditionele oog veel scherper getekende overgangen heeft. Dit komt omdat er bij de EM34L gebruik wordt gemaakt van een twintigtal discrete ledlampjes, terwijl het traditionele oog is gebaseerd op analoge buizentechniek met een oplichtend schermpje.

De praktijk

Het PCA-Z EM34L afstemoog is eerst gemonteerd in een Aetherkruiser AK553 radiotoestel uit 1953. Dit is een standaard omroepontvanger waar af fabriek een Philips EM34 afstemoog in zit. De inbouw van het oog verloopt vlekkeloos, na twee trekveertjes los gemaakt te hebben kan het oude oog worden verwijderd en het nieuwe oog zonder enig probleem worden ingebouwd.

Het nieuwe led-oog werkt prima in dit radiotoestel.

Een tweede test is gedaan door het oog in te bouwen in een Philips GM4144 meetbrug uit 1960. Ook hierin werkt het oog naar behoren.

Voor een derde test wordt een Amroh bandrecorder uit 1956 type Handysound Master voorzien van het nieuwe oog. Ook bij de test in deze bandrecorder werkt het oog goed.

In zowel de Aetherkruiser radio als de Amroh recorder wordt de gloeidraad van de buizen "opgetild" naar een DC-spanning van circa 50 volt. Hiervoor is in het led-oog een speciale voorziening getroffen zodat dit geen probleem vormt.

Het nieuwe oog is dus vrijwel in elk toestel dat is uitgerust met een afstemoog EM34, EM35 of UM34 toepasbaar. Er bestaat ook een versie met een P-huls, die een EM1, EM4 of UM4 kan vervangen.

Voordeel is dat de levensduur van een "solid-state" oog in principe veel groter is dan die van een oog met een fosforschermpje.

SPECIFICATIES EN GEGEVENS

Merknaam	PC A-Z
Land van herkomst	Nederland
Eigennaam	geen
Type	EM34L
Serienummer	geen
Bouwjaar	2016
Toepassing	afstemoog voor radiotoestellen
Schakeling	voorversterker + AD converter/led aansturing.
Aantal IC's	1
Type IC	LM3915 (logarithmic bar/dot display driver)
Gloeispanning	6,3 volt
Gloeistroom	35 mA
Chassis	geen
Luidspreker	geen
Frontplaat	plastic lens
Behuizing	transparant plastic
Afmetingen bxhxd	2,4x7x2,4 cm, excl. de pennen van de octal huls
Gewicht	31 g
Verkoopprijs	zie website PC-AZ LED afstemogen
Geschatte waarde	€
Productieperiode	n.v.t.
Seriegrootte	enkele stuks
Bijzonderheden	universeel toepasbaar, behalve wanneer het oog moet kunnen worden gedoofd door de anodespanning uit te schakelen

Metingen

De verdere metingen zijn uitgevoerd met behulp van een buizentester met adapter (een Junior TE50 met een universele adapter voor afstemogen).

Het EM34L afstemoog maakt gebruikt van een enkele logarithmische curve (curve Ø1)

De schakeling van het nieuwe afstemoog bestaat uit een hoogohmige analoge ingangstransistor, een LM3915 AD omzetter/LED-driver en een digitaal display met 20 ledlampjes. Het geheel wordt gevoed door de 6,3 volts gloeispanning van het radiotoestel, die via een ingebouwde transformator wordt geïsoleerd van de kathodeaansluiting.

Er zijn vier verschillende buistypes leverbaar, een EM1L, EM4L, EM34L en een EM35L. De verschillen zijn de hulssoort (P of octal-huls) en het lichtbeeld (dubbele waaier of kruis).

Om een 100 mA seriebuis (UM4, UM34 of UM35) te kunnen vervangen moeten twee externe weerstanden worden toegevoegd aan het gloeidraadcircuit van de EM34L: een parallelweerstand van 100 ohm, 1 Watt en een serieweerstand van 68 ohm, 1 Watt.

Aansluitingen

IO 1 2 3 4 5 6 7 8

? - h - g - - h k

Specificaties

CRT Vh Ah Va Vg mAa mAt

? 6.3 0.035 - 0 0 0

Deze led-schakeling is oorspronkelijk ontworpen door de Japanner H. Kondo. Het door hem gebruikte IC is alleen geschikt voor een linear display. Een historisch afstemoog zoals de EM34 heeft echter een logarithmisch display, bij een EM34 is dit display zelfs dubbel uitgevoerd.

Een tweede beperking van de schakeling van Kondo is dat deze niet meer werkt wanneer het radiotoestel is uitgerust met DC-bias voor de gloeidraden. Ook bij serievoeding zal de schakeling van Kondo niet kunnen werken.

De speciale schakeling toegepast in dit Van der Klugt oog kent deze twee beperkingen niet, maar maakt wel gebruik van een enkele curve (curve Ø1 in de grafiek hierboven). In de praktijk wordt het verschil in gevoeligheid alleen bemerkt bij de ontvangst van een zeer sterk zendersignaal.

De lichtopbrengst van de EM34L kan worden ingesteld met een ingebouwde instelpotmeter. Door de groene sticker voorop de buis te verwijderen wordt een opening zichtbaar waarlangs deze instelpotmeter kan worden verdraaid.