Aetherkruiser AK380

Dit Aetherkruiser AK380 is het eerste Aetherkruiser radiotoestel dat op de markt verschijnt. Het gaat om een eenvoudig tafeltoestel met een Erres KY175 chassis dat het moest hebben van de iets aantrekkelijker kast. Het Aetherkruiser toestel werd voor Hfl 107,50 verkocht, het  Erres toestel kostte Hfl 103.

De eerste serie Aetherkruiser radiotoestellen bestaat uit de AK380 (dit toestel), AK381 (met neon afstemindicator), AK382 (met monoknop) en AK383 (met motorafstemming). 



Erres KY175, zelfde chassis, andere kast

Het merk Aetherkruiser kwam in 1938 tot stand toen de ANRU op de Jaarbeurs in Utrecht een nieuw, door Van der Heem geproduceerd radio-apparaat introduceerde, de Aetherkruiser AK380. De apparaten werden "en gros" en "en detail" verhandeld vanuit het ANRU huis in Amersfoort (Van Limburg Stirumlaan 20), tevens woonhuis van de oprichter/directeur Van Dijk. Ook het "Natuurkundig Laboratorium" en de Service-werkplaats waren hier gevestigd. Na de oorlog verhuisde het bedrijf naar de Keizersgracht 450 in Amsterdam.

De gebruikelijke twee Philips licentie transfers ontbreken geheel bij dit toestel.

De bediening gaat via twee dubbel uitgevoerde draaiknoppen. De linker knop is voor VOLUME-AAN/UIT en TOON, terwijl met de rechterknop de AFSTEMMING en het GOLFBEREIK worden ingesteld. Op de knop voor het golfbereik was reeds in 1933 door de eigenaar van het merk Aetherkruiser, Joop van Dijk, een Nederlands octrooirecht verkregen.


De stationsschaal wordt via een verstrooischerm door één lampje verlicht

In 1934 daagt Van Dijk zelfs Philips voor de rechter om deze multinational te dwingen hem een licentie te verlenen m.b.t. de Philips octrooien die nodig zijn om radiotoestellen met zijn golfbereikschakelaar in de handel te kunnen brengen. 


Nederlands octrooi golflengteschakelaar, door Van Dijk ingediend in 1927. Met dank aan  Gidi Verheijen.


Brand in de Van der Heem fabriek aan de Stortenbekerstraat 4 mei 1938

Dit radiotoestel is in 2015 gerepareerd. Hierbij is de kast opgeknapt en zijn de defecte gelijkrichtbuis (een Philips 1823 met een gebroken gloeidraad)  en het ontbrekende schaallampje vervangen. Ook het netsnoer en het verstrooischerm ontbraken, deze onderdelen zijn  eveneens aangevuld. Omdat het toestel nogal onrustig speelde zijn twee papiercondensator in het h.f. bandfilter vervangen (C8 en C9, elk 25 nF).

Het toestel speelt op zich goed, alleen is de gevoeligheid van de grammofooningang (circa 4 volt)  onvoldoende voor een aantal grammofoons. Ook staat er een gelijkspanning op de grammofooningang waardoor kristal pick-up's hier niet bruikbaar zijn.


ANRU advertentie 1938

SPECIFICATIES EN GEGEVENS

Merknaam

Aetherkruiser
Verkoop: Algemene Nederlandsche Radio Unie (ANRU) N.V., Amsterdam
Fabrikant: Van der Heem N.V., Den Haag

Land van herkomst Nederland
Eigennaam geen
Type AK380
Serienummer 1452
Bouwjaar 1938
Toepassing omroepontvanger
Golfbereik LG: 800..2000 m, MG: 200..550 m, KG: 16..50 m
Afstemming afstemming door middel van drie gekoppelde variabele luchtcondensatoren
Schalen onder een hoek opgestelde verlichte glazen schaal met rode metalen wijzer
Schakeling meng + mf + det + lf
Aantal kringen 6
gevoeligheid: 20 uV
Middenfrequentie 110 KHz
bandbreedte: 9 KHz
Antenne aansluiting externe antenne en aarde op achterzijde
Aantal lampen 4
Type lampen Philips EK2, EF5, EBL1, 1823
schaalverlichtingslampje 8 volt-0,35 A
Voedingsspanning
110, 125, 150, 200, 220 of 245 V wisselspanning 50 Hz
45 Watt
Gloeispanning 6,3 Volt - 1,6 A plus 4 Volt - 1 A voor de gelijkrichter
Luidspreker
Philips 9636, 21 cm rond
hoogohmige aansluiting voor tweede luidspreker aan achterzijde
Chassis metaal, uitgangsvermogen 2 Watt bij 10% vervorming
Frontplaat luidsprekerplank met doek
Behuizing
houten kast afgewerkt met gelakt notenhout fineer
geperforeerde kartonnen achterwand
Afmetingen bxhxd 50x36x25 cm
Gewicht 11 kg
Verkoopprijs Hfl 107,50
Geschatte waarde € 
Productieperiode 1938-1939
Seriegrootte circa 600 stuks
Bijzonderheden
eerste Aetherkruiser radiotoestel
aansluiting grammofoon aan achterkant (geen grammofoonschakelaar aanwezig)


Na het verwijderen van de achterwand is links het netvoedingsgedeelte zichtbaar. Dan de afstemcondensator, het bandfilter, de uitgangstrafo met er achter de mengbuis, de eindbuis en de m.f. trap met twee bandfilters. Ook het schaallampje en de luidspreker zijn op de achtergrond goed te zien


Via het serviceluikje zijn vrijwel alle onderdelen goed bereikbaar


De aansluitingen voor het netsnoer, de antenne en aarde, een extra luidspreker en de grammofoon