Brown Crystal Amplifier


Brown H1 luidspreker uit 1925
De Brown Crystal Amplifier uit 1926 versterkt volgens een elektro-mechanisch principe (koolversterker). Er waren verschillende types leverbaar, het getoonde 2-traps exemplaar is geschikt om het signaal van een kristal ontvanger zodanig te versterken dat hiermee een hoornluidspreker kan worden aangestuurd.

Onder het houten deksel zitten twee hefboompjes, AB en CD. Met het linker wordt de voorversterker ingesteld, met het rechter hefboompje de eindversterker.

Het ingangssignaal wordt toegevoerd aan een spoel, waardoor een metalen staafje ("reed") gaat trillen in het ritme van het geluidsignaal. Dit staafje is verbonden met een koolmicrofoon die is aangesloten op een batterij. De door de microfoon vloeiende stroom loopt door een tweede spoelstel met trilstaafje, die op een tweede koolmicrofoon is aangesloten. De op deze manier nogmaals versterkte stroom wordt via een aanpassingstransformator aan de aangesloten hoornluidspreker toegevoerd.


Links de aansluitklemmen voor de 4 volts accu, rechts de aansluiting voor de kristalontvanger. Links opzij de luidsprekerklemmen.

Beide versterkertrappen zijn uitgevoerd als balansversterker. Dit om verzadiging van de ijzerkernen in de spoelen te voorkomen. De vermogensversterking is circa 1000 maal, de frequentiekarakteristiek valt snel af boven 1800 Hz. Het maximale uitgangsvermogen is 0,3 Watt.


Brown Microphone Amplifier, 1923

Deze Crystal Amplifier is de opvolger van de één-traps Brown Microphone Amplifier uit 1923. De claim van S.G. Brown was: "Enabling the listener living within a twelve-mile radius of one of the B.B.C.'s main stations to get good loudspeaker reproduction, loud enough to make family listening comfortable".


S.G. Brown, 1873-1948

Sidney George Brown,  Amerikaan van geboorte, start in 1906 de Telegraph Condenser Company (TCC). De condensatoren van dit bedrijf zijn vaak groen van kleur. In 1911 wordt S.G. Brown Ltd. opgericht in Watford. Het eerste product is de type 'A'  koptelefoon die over de gehele wereld bekendheid geniet. Het bedrijf produceert ook een nieuw soort kabelrelais. In 1915 verhuist men naar een groter onderkomen in North Acton. Vele duizenden 'A' koptelefoons werden gebruikt in de eerste Wereldoorlog. Wanneer in 1922 de omroep start gaat het bedrijf, naast koptelefoons en luidsprekers, ook complete ontvangers maken.


Een Brown "Telephone Relay" uit WWI (1917)


Wireless, sep 1926


Het Volk, 13 jun 1925, Scheveningen


"De luidspreker die tijdens de Grote Staking in 1926 om de drie uur het laatste nieuws brengt", op het Horse Guards Parade-plein te Londen. Op de tafel een Brown mechanische PA microfoonversterker


Dit versterkertype is uitgevonden in 1904 door Bell ingenieur H.R. Shreeve. Bell gebruikt het systeem  o.a. als repeater voor telefoonsignalen van de verbinding tussen New York en Chicago. Op de foto het prototype, de praktische uitvoering bestaat uit een insteekmodule waarop zo'n versterker is gemonteerd


Principe van de mechanische versterker van Shreeve


Demo van de Brown Crystal Amplifier in het Radiocafé Wormer (2006), foto Maarten Gudde


Popular Wireless, jan 1927

SPECIFICATIES EN GEGEVENS

Merknaam

S.G. Brown Ltd., Londen
Importeur: fa. T.B. Hooghoudt, Amsterdam
Land van herkomst Verenigd Koninkrijk
Eigennaam Crystal Amplifier
Type  
Serienummer geen
Bouwjaar 1926
Toepassing geluidsversterker
Aantal lampen geen
Type lampen n.v.t.
Voedingsspanning
4 volt DC, circa 200 mA
spanning afkomstig uit een 6 volts droge batterij
Gloeispanning geen
Luidspreker aansluiting voor 2000 ohm hoornluidspreker
Chassis
twee Brown koolversterkers plus uitgangstrafo
ingangsweerstand 2000 ohm
uitgangsweerstand 2000 ohm
toonbereik 40-1800 Hz
vermogensversterking 1000x
uitgangsvermogen 0,3 Watt
Frontplaat hout
Behuizing massief mahoniehouten kastje, glanzend gepolitoerd
Afmetingen bxhxd 33,5x12,5x12,5 cm
Gewicht 1,9 kg
Verkoopprijs £ 4. 4s
Geschatte waarde € 400
Productieperiode 1926
Seriegrootte  
Bijzonderheden electro-mechanische koolversterker


Links de voorversterker, in het midden de eindversterker. Rechts de uitgangstrafo met ijzerkern en een TCC papiercondensator. Het voorpaneel kan gemakkelijk worden verwijderd


De eindversterker is gemonteerd op een rubber plaat, dit om te voorkomen dat het houten kastje als klankbord gaat werken en de versterker gaat oscilleren


Een Franse enkelvoudige telefoon versterker uit 1925, ontworpen door de 16-jarige radio amateur M. Fleury. Het geheel lijkt wat op een kristaldetector, in plaats van een kristal is een stukje kool C gemonteerd. Met het gewicht M wordt de druk van koolstift P hierop ingesteld. De uitgangsweerstand is circa 500 ohm.