|
|
|
De Erres KY107 uit 1930 is, volgens de fabrikant, de eerste Nederlandse wisselstroom radio
ontvanger met een ingebouwde luidspreker. Het toestel is geproduceerd
onder een licentie van Philips. Het is zo ondiep dat het gemakkelijk op de
schoorsteenmantel kan worden geplaatst. Op het front van de radio zijn de
twee afstemknoppen zichtbaar, daartussen is wat lager de regelaar van de
terugkoppeling geplaatst. De golflengte hendel vindt geheel rechts een
plaatsje. Omhoog wordt de lange golf ontvangen, omlaag de korte. Aan de linkerzijde van de kast zit de volumeregelaar. In een
netschakelaar is niet voorzien.
|
|
|
Luidsprekerdoek 3x3 cm
|
|
|
De voorloper is de ERRES KY103 uit 1929, foto Roland
Huisman. Lampen: E442, E415,
B443 en 505
|
|
De vormgeving is strak en zakelijk, de massief eikenhouten kast met
zwart gelakt aluminium fronten is in Haagse Stijl ontworpen door Otto van Tussenbroek.
|
|
|
Otto van Tussenbroek
5 feb 1885 - 6 apr 1957
|
|
De
spoelstellen zijn afkomstig van Philips.
Het chassis is opgebouwd uit een drielaagse constructie. Deze bestaat uit
een ijzeren afschermplaat, een dun hardpapieren isolatiefolie met
daaronder de pertinax montageplaat. Op de montageplaat zijn
verbindingsstrips van messing geklonken, die de verschillende lampbusjes
en steuntjes verbinden.
Het chassis is zonder verdere hulpmiddelen in
sleuven gemonteerd in de zijwanden van de eikenhouten kast. Een metalen
afdekplaat sluit de achterkant netjes af. In de zijplanken zijn 3 schuine
zaagsneden aangebracht t.b.v. de doorvoer van de snoeren voor netspanning,
antenne en extra luidspreker.
De KY107 is ook in een batterij uitvoering gemaakt, dit toestel, de
KM107 uit 1931, heeft
hetzelfde uiterlijk.
De voorloper van de KY107 is de KY103 uit 1929, dit toestel heeft nog
geen ingebouwde luidspreker. De KY108 uit 1930 is technisch ongeveer gelijk aan de
KY107 en is voorzien van een luxe kast. De ERRES
toestellen zijn hier te bekijken.
|
De beide afstemschaaltjes en de terugkoppelknop, foto
Hans Op den Camp
|
Dit toestel is in 1983 gerestaureerd. Het is compleet en in originele
staat.
In 1923 adverteert Stokvis voor het eerst in
"Radio-Wereld" met een radio ontvanger, de ERRES 1. Eind 1926
wordt het assortiment uitgebreid met toestellen van Van der Heem &
Bloemsma uit Den Haag.
|
|
|
Ir. J. Bloemsma, L.W. van der Heem en P.H.J. van der Heem
|
|
De oprichting van de firma Van der Heem en Bloemsma vindt
plaats op 1 mei 1926. Oprichters zijn de radio-amateurs P.H.J. en L.W. van
der Heem en Ir. J. Bloemsma. Op 22 februari 1927 plaatst Stokvis haar
eerste order van 309 toestellen in zes uitvoeringen. In 1929 wijzigt de
firmanaam in "N.V. Radiofabriek en Ingenieursbureau voorheen van der
Heem en Bloemsma". De aandelen zijn gedeeltelijk in handen van de
families Van der Heem en Stokvis. Van 1930 tot in 1935 participeert ook
Philips in het bedrijfskapitaal. De fabriek is gevestigd in de
Stortenbekerstraat nr 177.
Deze radio was van 4 december 2004 tot en met 6 maart 2005 te zien in
het Gemeentemuseum in Den Haag als onderdeel van de tentoonstelling "Wonen
in Haagse Stijl – Art deco in Nederland".
Tijdens het Interbellum manifesteert zich in Den Haag
een luxueuze en moderne ontwerptrant die al in die tijd als een typisch
Haagse Stijl wordt gezien. De stijl is herkenbaar aan de rechte en
kubistische vormen van de meubelen die de architectuur van die tijd
weerspiegelen. Belangrijke invloeden zijn de ontwerpopvattingen van
Berlage en die van de traditionele arts and crafts movement, de interieurs
van Frank Lloyd Wright en de avant-gardebeweging De Stijl. Dit alles
resulteert in een moderne commerciële vormgeving. De vormgeving van de
Haagse Stijl heeft als middelpunt de stad Den Haag, met zijn koopkrachtige
cliëntèle, waar de stijl zich het eerst manifesteert bij de grote
meubelfirma H. Pander en Zn. met zijn belangrijke hoofdontwerper Henk
Wouda en diens leerlingen Cor Alons en J. Brunott.
|
|
Philips licentieplaatje, foto
Hans Op den Kamp
|
|
Het 220 Volt aansluitsnoer
|
|
|
Tevreden Erres klanten
|
| Merknaam |
ERRES Radio  
Verkoop: R.S. Stokvis en Zonen, Rotterdam
Fabrikant: Van der Heem & Bloemsma, Den Haag
|
| Land van herkomst |
Nederland |
| Eigennaam |
Zanger aan de wand |
| Type |
KY107 |
| Serienummer |
65716 |
| Bouwjaar |
1930, datumstempel 14 november 1930 |
| Toepassing |
omroepontvanger |
| Golfbereik |
200-600 en 1000-2000 m |
| Afstemming |
 | 2 knops afstemming door middel van twee variable mica condensatoren |
| instelbare terugkoppeling via mica condensator |
|
| Schalen |
2 cirkelvormige schalen 0-100 met vaste wijzers |
| Schakeling |
hf + det + lf |
| Aantal kringen |
2 |
| Middenfrequentie |
geen |
| Antenne |
3 aansluitingen op chassis, gemerkt Antenne 1, Antenne 2 en Aarde |
| Aantal lampen |
4 |
| Type lampen |
Philips E442, E424,
B443, 506K
batterijuitvoering: Philips A442, A415,
B443 |
| Voedingsspanning |
220 V wisselspanning, 30 Watt |
| Gloeispanning |
4 Volt/2,3 A plus 4 Volt/1 A voor de gelijkrichter |
| Luidspreker |
| ingebouwde
electro-magnetische luidspreker Philips
type 2044 (ontwerp 1926) met papieren conus, 30 cm, 2000 ohm |
| resonantie in kast
320 Hz, 18 dB |
| serienummer 83594 |
| aansluiting op chassis voor extra 2000 ohm luidspreker |
|
| Chassis |
sandwich van ijzer, hardpapier en koperen strippen |
| Frontplaat |
| aluminium luidsprekerrooster met vertikale gleuven, zwart gelakt |
| aluminium frontplaat, eveneens zwart gelakt, met twee vensters
t.b.v. afstemschalen |
|
| Behuizing |
| bruin gebeitste eikenhouten kast |
| afneembare aluminium achterplaat |
|
| Afmetingen bxhxd |
38x50x19 cm |
| Gewicht |
10 kg |
| Verkoopprijs |
Hfl
165 |
| Geschatte waarde |
€ 500 |
| Productieperiode |
1930-1931 |
| Seriegrootte |
circa 2.400 |
| Bijzonderheden |
| eerste commerciële Nederlandse wisselstroomontvanger met ingebouwde
luidspreker |
| volumeregelaar met klein bruin knopje |
| strak, zakelijk uiterlijk |
| de gelijkrichter 506K is omgekeerd gemonteerd |
| Philips licentieplaatje op chassis |
|
|
Achteraanzicht, boven in de kast het voedingchassis. De
506K is ondersteboven gemonteerd. In het midden de Philips luidspreker en
de lampen, onder het radiochassis de Philips l.f. trafo No. 4000, de
Philips spoelen en de afstemmiddelen. Tussen de primaire en secondaire
kring bevindt zich een aluminium afscherming. De schuine sleuven in de
kastwand (1 links en 2 rechts) dienen als doorvoer voor de
aansluitsnoeren. Rechts in het midden van de kastwand is de volumeregelaar
zichtbaar. Met dank aan John Koster voor de opsluitplankjes
|
|
|
Het boven- en ondervak is aan de achterkant afgesloten door
middel van geschroefde eikenhouten plankjes, het middenvak met een aluminium
plaat
|
|
De Philips
laagfrequent-transformator No. 4000 is vervaardigd van een bijzonder
metaal met zeer hooge permeabiliteit en speciaal wikkelmateriaal. Een
ideale versterking van alle in aanmerking komende, hoorbare
frequenties kan verkregen worden.
De afmetingen zijn uiterst gering, n.l. 2,5X4X5 cm. De aansluitingen zijn
zeer duidelijk met letters gemerkt en uitgevoerd als zware
soldeercontacten.
Daar de transformator No. 4000 hermetisch is ingekapseld, is hij voor
weersinvloeden volmaakt ongevoelig. De transformatieverhouding bedraagt
1:3, het frequentiebereik is 50-10.000 Hz
|
|
|
Detail aandrijving luidspreker
|
|
|
Het Erres chassis is uitgerust met een soort
"dubbelzijdige gedrukte bedrading" bestaande uit koperen
strippen die op de pertinax grondplaat zijn geschroefd
|
|
|
|
|
|
|
|
