Philips 2502

In september 1927 komt Philips voor het eerst met complete radiotoestellen op de markt. Het zijn de door Ir. Louis Christiaan Kalff vormgegeven ontvangers Philips 2501 en Philips 2502. De vormgeving is in de stijl van de "Nieuwe Zakelijkheid". De apparaten zijn ontworpen door ir. J.J. Numans en worden gemaakt in de N.S.F. fabriek in Hilversum. De ontwikkeling van het toestel heeft precies een jaar in beslag genomen.


Philips penthode B443

Technisch gezien zijn deze toestellen interessant vanwege een wereldprimeur, de eerste toepassing van de penthode, de Philips B443. De uitvinding van de penthode staat op naam van twee Nederlandse onderzoekers, Drs. Gilles Holst en Prof. Bernard D.H. Tellegen van het Philips Research Laboratorium dat in december 1926 hierop patent aanvroeg. Het voordeel van deze penthode is de hogere versterking en een hoger rendement. Met de penthode werd de radiolamp volwassen, en Philips bewees ook hierin voorop te lopen.


De Philips 2502 heeft een ingebouwde 18 volts batterij van waaruit de roosterspanning wordt betrokken. De waarde hiervan kan worden ingesteld door een stekker in een ander gaatje te steken. Maten zijn 85x75x65 mm, taps op 1.5, 3, 4.5, 6, 9 en 15 volt


De hier getoonde Philips 2502 is ontworpen om radio ontvangst mogelijk te maken op plaatsen waar geen netspanning beschikbaar is. Het is een batterijontvanger die wordt gevoed uit een externe 4 volts loodaccu en een externe anodebatterij, terwijl de batterij voor de roosterspanning is ingebouwd. De Philips 2502 kan, indien gewenst, worden aangesloten op het lichtnet via een plaatspanningsapparaat type 372 ter vervanging van de anode batterij. In dat geval blijft de loodaccu echter noodzakelijk.

Philips bracht voor de 2502 een extra hulpapparaat Nr. 2505 in de handel dat bestaat uit een metalen bakje waarin 4 zaklantaarnbatterijen passen. Deze worden d.m.v. elastiekjes en messing strips met elkaar verbonden en vormen zo de 18 volts roosterbatterij. Normaal worden slechts 3 van de 4 batterijen gebruikt, wanneer deze uitgeput raken wordt de vierde bijgeschakeld. Latere toestellen, zoals deze 2502, maken gebruik van een speciale 18 volts batterij zoals hierboven afgebeeld.


Philips Ideale Combinatie ontvangtoestel 2502, luidspreker 2003, Louis Kalff 1927

Aan de linkerzijde van de kast bevindt zich de primaire afstemknop en de volumeregelaar, rechts de secondaire afstemknop en de regelknop van de terugkoppeling. De golflengtegebiedschakelaar (3 bereiken plus een Uit stand) zit in het midden van het apparaat, tussen de beide afstemvensters. In de Uit stand worden de lampen echt uitgeschakeld, dit is bij de 2501 en de opvolger 2514 niet het geval.

Philips garandeerde de ontvangst van minimaal de volgende stations:

Hilversum 1060 meter
Huizen 1950 meter, 1840 meter voor 6 uur 's avonds
Daventry 1604,4 meter
Langenberg 468,8 meter
Radio Paris 1750 meter
Scheveningen-Haven 1950 meter


Anton Frederik Philips in 1930

De kortegolfstations Weenen, Praag, Hamburg, Stuttgart, Leipzig, Brussel, Petit Parisien, Londen 2LO en Daventry Jr. 5 GB konden indertijd regelmatig worden ontvangen (bron Philips 2502 gebruiksaanwijzing).

De basis voor het wereldwijde Philips concern wordt gelegd in 1891 in Eindhoven door Gerard Philips. Zijn broer Anton komt er vier jaar later bij als verkoper en wordt algemeen directeur in 1921. Het nieuwe bedrijf start met de fabrikage van kooldraadlampen en is tijdens de eeuwwisseling al een van de grootste producenten in Europa. In 1914 richt Philips het Natlab op, een eigen research laboratorium op het gebied van Natuurkunde en Chemie.


Gerard Leonard Frederik Philips, 1858-1942

In 1918 introduceert Philips de r?ntgenbuis. Deze gebeurtenis markeert het begin van een reeks nieuwe produkten zoals de radio en de grammofoon. In 1925 raakt Philips betrokken bij de eerste televisie experimenten en start in 1927 met de produktie van radio's. Vijf jaar later zijn al een miljoen radiotoestellen verkocht. In 1930 verschijnt de eerste Philips grammofoon op de markt, het model 2900. In deze periode wordt, vaak op een weinig zachtzinnige manier, de concurrentie zoveel mogelijk uitgeschakeld. In 1939, wanneer Philips het elektrische scheerapparaat introduceert, werken er 45 duizend mensen bij het bedrijf.


Voor gebruik op plaatsen zonder lichtnet, de luidspreker is Nr. 2003

Wetenschap en technologie ondergaan geweldige veranderingen in de jaren '40 en '50, waarbij de Philips research een vooraanstaande rol vervult. Zoals onderzoek op het gebied van transistors en geintegreerde schakelingen. De 33-toeren langspeelplaat arriveert in 1950 in Nederland, de stereo grammofoonplaat in 1958. In 1963 wordt de compact audio cassette ge?ntroduceerd door Philips, in 1965 produceert het bedrijf de eerste ge?ntegreerde schakelingen.

In de jaren '70 leidt de Philips research tot vindingen zoals de PL en SL spaarlampen en nieuwe technieken op het gebied van de overdracht en opslag van televisie signalen en data. Dit leidt uiteindelijk tot de introductie van Laservision, Compact Disk en moderne optische telecommunicatie systemen.


Philips advertentie van eind 1927. In 1928 liep het aantal werknemers op tot 20.000



In 1972 vormt Philips het zeer succesvolle Polygram muziek label en tien jaar later wordt, samen met Sony, de Compact Disk ge?ntroduceerd.

Het toestel is gerestaureerd in 2007-2008


Panorama van de Philipsfabrieken in Eindhoven. Geheel rechts de Philips Lampentoren (later Lichttoren)  uit 1921, ontworpen door ir. L. Scheffer

De Toonzeef type No. 4004 zorgt er voor dat de toon van de 2502 milder wordt. Dit is onder bepaalde condities gewenst omdat "dankzij de eindlamp type B443 het geluid zo natuurgetrouw wordt weergegeven dat dit naar de smaak van sommigen te hoog van toon is". Deze toonzeef wordt tussen de radio en de luidspreker geschakeld, en bevat een condensator die voorkomt dat t.g.v. de hoge inwendige weerstand van de B443 de weergave van hoge tonen  te veel wordt bevoordeeld. De gebruikte Philips 2003 schaalluidspreker was immers nog ontworpen voor eindtriodes zoals de B405 met een inwendige weerstand van 3.000 ohm. Bij de B443 eindpentode ligt deze waarde 15x zo hoog, waardoor de speaker schel gaat klinken. Het gaat hier dus eigenlijk om een noodmaatregel.


Gebruiksaanwijzing Philips 2501 en 2502. Het "hulpapparaat" Philips 2504 is een gelijkrichtbuis voor de 2501


De 2502 werd indertijd wel ingebouwd in een staand meubel waarmee het nogal zakelijke uiterlijk wordt verhuld. Dit is een speciaal meubeltje voor de eerste toestellen van Philips van de Amsterdamse firma Brandsteder,  foto John Koster De benodigde batterijen vinden een plek achter het deurtje.


Philips reclame voor dit radiotoestel uit 1927: de voorzitter van de ANRO vraagt Philips om een extra afstemkaart omdat deze slechts ruimte biedt aan 24 station en hij er meer kan ontvangen


Matthieu Clement, 1928

SPECIFICATIES EN GEGEVENS

Merknaam

Philips' Gloeilampenfabrieken NV, Eindhoven

Land van herkomst Nederland
Eigennaam "Roggebroodje"
Type 2502
Serienummer 53656
Bouwjaar 1929
Toepassing omroepontvanger
Golfbereik 200-400, 300-600 en 1000-2000 m
Afstemming 2 knops afstemming door middel van twee variable luchtcondensatoren, terugkoppeling via draaibaar spoeltje
Schalen 2 trommelschalen 180 graden met vaste wijzers
Schakeling hf + det + lf
Aantal kringen 2
Middenfrequentie geen
Antenne
3 aansluitingen links, gemerkt 1, 2 en 3
aanbevolen antennelengte 20 meter
Aantal lampen 3
Type lampen Philips A442, A415, B443 (4-pens)

Nr. 2501 wisselstroomontvanger: Philips C142, F215, D143, 2504
Voedingsspanning
gloeistroomaccu 4 volt, 12-24 Ah
anodebatterij 150 volt (met 75 volt tap)
NRS batterij 18 volt met taps (intern)
Gloeispanning 4 volt/0,3 A
Luidspreker aansluiting voor 2000 ohm luidspreker type 2003 aan de zijkant van de kast
Chassis
aluminium plaat en bakelieten modules
uitgangsvermogen 1 W
Frontplaat twee vensters t.b.v. afstemschalen met de golflengteschakelaar er tussenin
Behuizing
ijzeren kastje, bekleed met donkerblauw Pegamo?de (imitatie leerdoek), ijzeren bodemplaat
zwarte Philite/aluminium zijstukken
Afmetingen bxhxd 31x19x13 cm
Gewicht 6 kg
Verkoopprijs Hfl 150
Geschatte waarde ? 350
Productieperiode 1927-1930
Seriegrootte 65.000 (incl. Philips 2501)
Bijzonderheden
instelbare terugkoppeling met variometer
trendsetter in vormgeving: de Nieuwe Zakelijkheid
volume-selectiviteitsregelaar
primaire spoel is uitgevoerd als een toro?de ter vermindering van de terugwerking

De 18 volts batterij, hier met aftakkingen op 1?, 3, 4?, 12, 13?, 15 en 16? volt. Foto Henk Roovers


De Philips 2501 wisselstroomontvanger heeft een gelijkrichtbuis type 2504 i.p.v. de 18 volt batterij


Bij de gebruiksaanwijzing van de 2502 is een kaart te vinden waarop de instellingen van de verschillende stations kunnen worden ingevuld zodat deze weer gemakkelijk kunnen worden teruggevonden