Radio-Phono Le Canari

Deze vroege Belgische kristalontvanger (1924) is eenvoudig uitgevoerd en ziet er vooral heel charmant uit. Niet in het minst door de tierig fluitende gele kanarie die de gebruiksaanwijzing aan de binnenkant van de deksel siert.

Het toestel is in eerste instantie bedoeld voor ontvangst van de Brusselse radiozender (Radio Bruxelles). Deze zender startte haar uizendingen eind 1923, per 1 januari 1924 werd dit Radio Belgique (508 meter). Zanger Léopold Bracony presenteert de uitzendingen, KG-amateur Georges de Caluwé is de directeur van Radio Bruxelles.

Ook buitenlandse Lange Golf zenders (zoals Parijs) kunnen worden ontvangen via een passende antenne en een extra verlengspoel. 
De bediening is niet al te ingewikkeld, om af te stemmen zit links de fijnregelknop en rechts de knop voor grofregeling. Het kristal is draaibaar over 360 graden, de aftaster is vrij instelbaar.

Geheel links is bergruimte voor een koptelefoon. Tegen een meerprijs kon een Ténor versterker met twee lampen voor luidsprekerontvangst worden aangeschaft.

In het Maandschrift Radio van 15 mei 1924 staat een verslagje van een Belgische radioluisteraar met zijn ervaringen op radiogebied:

"Ik heb mij een klein radiotoestel gekocht met galène-steen (55 frank), daarbij een telefoon van 2000 ohms (20 frank). Ik woon op zeker 60 kilometer van Brussel. Ik heb mij een luchtdraad gemaakt, buiten gespannen, 7 tot 8 meters hoog van 25 meters, daarna twintig meters in V-bijgevoegd, daarna nog een draad van 32 tot 33 meters bijgevoegd. In het begin hoorde ik iets, bij den tweeden draad wat meer, bij den derden draad niets meer. Na afsnijding van eersten en tweeden draad werkte mijn toestelletje betrekkelijk wel. 
Om de grote nieuwsgierigheid mijner geburen wat te vermijden, kreeg ik het gedacht een viertal draden op een meter afstand op den zolder te spannen, 8 tot 9 meters boven den grond met eene lengte 12 tot 13 meters, van allen draad ondereen: groven, fijnen, koperdraad, zinkdraad, ijzerdraad, van alles wat, hier aaneen gesoldeerd, daar aaneengewrongen en met dezen draad heb ik den prachtigsten uitslag dien men uitdenken kan.  Ik versta zeer duidelijk tot het laatste woord van den heer Bracony, wanneer hij ’s avonds laat het persnieuws overseint. Na het concert van Brussel, des avonds om 10 ure, hoor ik nog altijd verder, zeer verder spreken of horen zingen of muziek; vanwaar zulks komt is mij onbekend; het komt me toe met dezelfde golflengte als Brussel. Ik meen heel klaar Engelsch te hebben hooren spreken. Zou dat mogelijk zijn ? Van Parijs hoor ik niets."


Georges de Caluwé, directeur Radio Bruxelles

Met dank aan John Koster voor het toestel.

Het houten kistje, inclusief de frontplaat en de scharnieren, is geheel gespijkerd en licht gepolitoerd. Verschillende houten delen waren scheef getrokken, in 2020 is het kistje schoongemaakt en zoveel mogelijk recht gezet.

Verder is een breuk in de aansluitkabel van de oorschelp hersteld.

Het toestelletje ontvangt lokale radiozenders op de MG en LG, maar wanneer een lange buitenantenne wordt aangesloten is ontvangst van zenders op wat grotere afstanden zeker mogelijk. De programma's kunnen worden beluisterd via een enkele C.E.M.A. oorschelp met een impedantie van 4000 ohm.

Radio-Phone, 67 Boulevard Maurice Lemonnier in Brussel verkocht vanaf 1923 radio apparatuur in haar winkel "Le Magasin Noir & Blanc" op hetzelfde adres. Deze "Le Canari" werd vervaardigd door La Radiophonie Belge SC. Dit coöperatieve bedrijf is opgericht in maart 1924 en was gevestigd in Brussel, 15 Rue de Madeleine, 23-25 Rue Van Helmont en 53 Rue du Poinçon. Het bedrijf is de verdeler van de Amerikaanse merken Zenith en Kolster-Brandes, maar ook producent van eigen radiotoestellen.


Het kristal is vastgeklemd in een draaibare houder


Gebruiksaanwijzing in deksel


Folder

SPECIFICATIES EN GEGEVENS

Merknaam

Radio Phono 

Land van herkomst België
Eigennaam Le Canari
Type Le Canari
Serienummer geen
Bouwjaar 1924
Toepassing omroepontvanger
Golfbereik 200...1300 meter (zonder verlengspoel)
Afstemming spoel met 20 aftakkingen
Schalen geen
Schakeling kristal
Aantal kringen geen, afgestemde antenne
Middenfrequentie n.v.t.
Antenne externe lange draadantenne en aarde
Aantal lampen geen, de detector is uitgerust met een galeniet kristal (loodglans)
Type lampen n.v.t.
Chassis triplex plaatje, tevens frontplaat
Luidspreker geen
Frontplaat triplex plaatje, tevens chassis
Behuizing houten kistje
Afmetingen bxhxd 25x10x14 cm
Gewicht 1,1 kg
Verkoopprijs
BFr 87,50
BFr 545 inclusief optionele 2-lamps versterker Ténor
Geschatte waarde € 
Productieperiode 1924-1926
Seriegrootte  
Bijzonderheden vroeg Belgisch omroeptoestel


De antennespoel heeft 110 windingen en 20 aftakkingen (10x1 winding fijn en 10x10 windingen grof, totaal 110 windingen). Hiermee is elk aantal windingen tussen de 10 en 110 in te stellen. Diameter is 50 mm, wikkellengte 90 mm, draad is zijdedraad 0,7 mm. De telefooncondensator is Frans fabrikaat (S.S.M., André Serf, Parijs), de twee ebonieten draaiknoppen komen eveneens uit Frankrijk (G. Péricaud)