TESLA 315A "Sonatina"

Deze Tesla 315A "Sonatina" is een populair klein Tsjechisch radiotoestel uit eind jaren '50. De afmetingen zijn ongeveer gelijk aan die van de fameuze Talisman toestellen, de techniek is echter sterk gemoderniseerd. Functioneel gezien zijn de toonregelknop en de mogelijkheid om een externe luidspreker aan te sluiten  uitbreidingen t.o.v. de Talisman.


Schaalverlichting

De golflengtekeuze/aan-uit schakelaar wordt bediend via 4 druktoetsen. Uiterst links zit de volumeregelaar en rechts de toonregelaar. De afstemknop zit midden op de ronde stationsschaal.


Alleen geschikt voor wisselstroom

De moderne techniek van de Sonatina betekent onder meer dat gebruik wordt gemaakt van twee printplaten. De hoofdprint staat rechtop het chassis, en bevat vrijwel alle onderdelen. De beide transformatoren zijn vanwege hun gewicht op het chassis vastgeschroefd, terwijl de h.f. spoelen op een aparte printplaat zijn gemonteerd die vlak op het chassis ligt. De luidspreker is op het front van de kast vastgezet. De buizen zijn 4 novalbuizen met 300 mA gloeidraden, het gewicht van het toestel is 3,2 kg, dat is 300 gram meer dan de Talisman. De 315A is niet meer geschikt voor gelijkstroomnetten, zoals de Talisman, maar dankzij de voedingstrafo is het opgenomen vermogen 11 Watt minder.


Doek 3x3 cm

De radio-poot van Tesla is gestart in 1921 als "Elektra". Het bedrijf hield zich vanaf 1924 onder meer bezig met radio omroep. Van 1932 tot 1945 maakt de fabriek onderdeel uit van de Philips organisatie. In 1946 wordt de produktie voortgezet onder de naam "Tesla". Het produkten gamma omvat lampen, elektronen buizen, radio ontvangers, militaire technologie en radio- en televisie zenders.

De Tesla organisatie is vernoemd naar Nicolai Tesla, geboren in 1856 in Kroatië. Tesla emigreerde als fysicus naar de Verenigde Staten. Hij vond de fluorescentie verlichting uit, de Tesla inductie motor, de Tesla spoel, en ontwikkelde het wisselstroom (AC) voedingsysteem. In 1885 kocht George Westinghouse, directeur van de Westinghouse Electric Company, het patent op Tesla's systeem van dynamo's, transformatoren en motoren. Westinghouse gebruikte Tesla's wisselstroom systeem om de wereldtentoonstelling van 1893 in Chicago te verlichten. De Tesla spoel, uitgevonden in 1891, wordt nog steeds gebruikt in televisie ontvangers en andere elektronische apparatuur. Tesla wordt beschouwd als een van de vooraanstaande wetenschappers die de weg hebben geëffend voor vele hedendaagse technologische ontwikkelingen.


Nicolai Tesla

In Colorado Springs, waar Tesla verbleef in de periode 1899-1900, deed Tesla een ontdekking die hij als zijn belangrijkste beschouwde - staande aardgolven. Met deze ontdekking bewees hij dat de aarde als geleider kan worden gebruikt en net zoals een stemvork gevoelig is voor elekrtische trillingen met een bepaalde frequentie. Hij ontstak 200 lampen zonder draad vanaf een afstand van 40 kilometer en wekte kunstmatige elektrische vonken op van ruim 40 meter.

Tesla stierf op 7 Januari 1943. Op het internet is veel informatie over hem te vinden en in Kroatië is een museum geheel gewijd aan Tesla, die geëerd is door de eenheid van het magnetische veld naar hem te noemen.

Het toestel heeft geen ingebouwde antenne, maar speelt in de praktijk prima op een korte draad. De gevoeligheid is voldoende, en het toestel is gemakkelijk te bedienen via de druktoetsen en de logisch geplaatste draaiknoppen.

Deze radio is gerepareerd in 2011. Hierbij zijn twee papiercondensatoren (koppel- en ratel-) preventief vervangen, en twee andere papiercondensatoren zijn vervangen wegens sluiting. Verder zijn de buitenste platen van de afstemcondensator bijgesteld, ook vanwege sluiting. De golflengteschakelaar is schoongemaakt, deze haperde nogal. Een soldeerverbinding tussen de gloeistroomaansluiting van de nettrafo en de printplaat bleek onderbroken en moest worden hersteld. De bovenplaat van een van de buisvoetjes ontbreekt, deze is vervangen. Ook is het schaallampje vervangen (verkeerd type) en de PCL82 is vervangen (versleten kathode). Tot slot is een barst in de volumeknop gelijmd.

SPECIFICATIES EN GEGEVENS

Merknaam

TESLA
Fabrikant: TESLA Praag-Hloubetin

Land van herkomst Tsjechoslowakije
Eigennaam Sonatina
Type 315A
Serienummer 136912
Bouwjaar 1959
Toepassing omroepontvanger
Golfbereik 1000..2000 m, 187..571 m en 18,75..52,6 m
Afstemming dubbele luchtvarco
Schalen drievoudige, verlichte schaal met dubbele roterende wijzer
Schakeling meng + mf + det + 2x lf
Aantal kringen 5, gevoeligheid 40 uVolt
Middenfrequentie
m.f. = 468 kHz
bandbreedte = 11,5 khz
Antenne antenne- en aardaansluiting aan achterzijde
Aantal buizen 4
Type lampen Tesla ECH81, EBF89, PCL82 en PY82
schaallampje 6 volt/0,3 A schroefdraad
Voedingsspanning
125 V of 220 V wisselspanning, 40..60 Hz, 34 Watt
glaszekering 400 of 250 mA
Gloeistroom 300 mA serieschakeling
Chassis
metaal, chassis nr. 136995
autotrafo voeding
2 enkelzijdige pertinax printplaten
uitgangsvermogen 1,5 Watt
Luidspreker
type ARO 311, 13 cm, 4 ohm
extra aansluiting aan achterzijde
Frontplaat creme plastic, goudkleurig doek, ronde plexiglazen afstemschaal
Behuizing bruin Phenoplast kastje
Afmetingen bxhxd 27x18,5x16 cm
Gewicht 3,2 kg
Verkoopprijs onbekend
Geschatte waarde € 80
Productieperiode 1959-1961
Seriegrootte onbekend
Bijzonderheden
grote printplaat met gedrukte bedrading
vlotte vormgeving


De hoofdprint staat vertikaal op het chassis, de vier buizen, golflengteschakelaar, de afstemcondensator, afvlakcondensator en de meeste kleine onderdelen zijn hierop vastgezet. De ronde opening is voor de luidsprekermagneet


Links de afstemcondensator met eronder de h.f. printplaat met de h.f. spoelen. Dan de mengtrap en m.f. trap, verder naar rechts de uitgangstrafo met daarachter de magneet van de luidspreker. Boven de trafo de l.f. trap, eronder de gelijkrichter