Schaleco-Radio "Deutscher Kleinempfänger"

De "Volksempfänger" en "Deutscher Kleinempfänger" (DKE) zijn radiotoestellen die tussen 1933 und 1944 (de DKE50 tot in 1950) in grote aantallen zijn geproduceerd.
Deze DKE is in 1938 ontstaan op uitnodiging van de toenmalige Duitse regering. De opdracht was om een gelijk/wisselstroomontvanger te ontwerpen, die slechts de helft zou mogen kosten van de Volksempfänger 301 dyn. Zo'n zeventien fabrikanten dienden een voorstel in. Lorenz kwam daarbij als beste en meest geschikte uit de bus. De ontwikkeling van de Volksontvangers lag aanvankelijk bij de firma Seibt te Berlijn en was in handen van Otto Griessing. 


De DKE was tot in 1950 in productie


Dit apparaat is de Deutscher Kleinempfänger DKE38, geproduceert door Schaleco-Radio in Duitsland. Het is een een-lamps (plus gelijkrichter) rechtuitontvanger, voorzien van een donkerbruine bakelieten behuizing.

Het ontvangstbereik loopt van 200 tot 600 en van 800 tot 2000 meter. De omschakeling van het bereik vindt plaats wanneer het afstemrad wordt doorgedraaid van de witte cijfers naar de rode cijfers (en omgekeerd). De linker draaiknop is de volumeregelaar, de rechter bedient de terugkoppeling. De netschakelaar bevindt zich aan de achterzijde van het toestel.


Waarschuwingen tegen het beluisteren van buitenlandse zenders, wordt bevestigd achter de volumeknop

Deze radio's zijn door verschillende fabrikanten gebouwd. De desbetreffende fabrikant staat meestal op de achterwand vermeld. DKE's zijn onder meer door AEG, Braun, Blaupunkt, Brandt, Emud (Maestling), Eumig, Hagenuck (Nordmark, Neufeld & Kuhnke), Lange, Loewe (Radio A.G.), Lorenz, Mende, Nora, Orion (vanaf 1938), Owin, Philips, Radione, Reico, Rundfunktechnische Erzeugergemeinschaft (Gemeinschaftserzeugnis), Saba, Sachsenwerk, Schaleco, Schaub, Seibt, Siemens, Stassfurt, Tefag, Telefunken en Zerdik gemaakt.

Deutscher Kleinempfänger betekent letterlijk vertaald "kleine Duitse ontvanger". De DKE38 was inderdaad een goedkope ontvanger, ontworpen voor massa-produktie en bedoeld om te worden beluisterd in zoveel mogelijk Duitse woningen. Voorzien van de bijnaam "Goebbels Schnauze" (Goebbels bek) was het toestel vooral bedoeld voor propagandadoeleinden.

Loading..

Klik op het geluidsfragment om de heer Goebbels te horen die enige feiten debiteert omtrent de produktie van radio-ontvangers in Duitsland. Hoewel het weinig amusants bevat is dit fragment historisch gezien toch wel interessant.


Luidsprekerdoek 3 cm breed
 


Aflevering van een DKE

Het ontwerp is simpel en hoewel voldoende om sterkere lokale stations te kunnen ontvangen is een goede antenne, wat geduld en een scherp gehoor vereist om iets meer dan dat uit de lucht te kunnen plukken. Veel onderdelen die worden gebruikt in dit toestel (kastje, lampen, smoorspoel, luidspreker, chassis) zijn voorzien van een afbeelding van de Duitse adelaar.

De DKE 38 was het apparaat dat de meeste aandacht trok op de 15de Rundfunkausstellung in 1938, bij een verkoopprijs van slechts 35,- RM.

Het was ook mogelijk om te kopen op afbetaling. Bij een aanbetaling van 5,- RM kon het apparaat in 15 termijnen van 2,30 RM elk worden afbetaald. Per oktober 1938 waren al meer dan 220.000 stuks geproduceerd, per eind 1938 waren 700.000 stuks gepland.

De Deutscher Kleinempfänger is een universeel toestel dat werkt op zowel gelijkstroom- als wisselstroomnetten met spanningen tussen 100 en 240 Volt. Om het opgenomen vermogen te beperken werd een nieuwe reeks lampen ontwikkeld waaronder de dubbellamp VCL11 en de gelijkrichter VY2. De triode van de VCL11 is geschakeld als audion, de tetrode als eindversterker.


De DKE op de 15. Grosse Deutsche Rundfunk-Ausstellung in Berlijn

Het chassis is samengesteld uit geperst isolatiemateriaal, evenals het chassis van de elektromagnetische luidspreker (z.g. Freischwinger). Als detectorspoel is de spoel met ijzerpoederkern toegepast zoals ook wordt gebruikt in de volksontvanger VE301. De koppeling van de antenne is continue instelbaar.


Een roodbruine DKE van Eumig

De verdere ontwikkeling van de DKE38 vond plaats bij de firma Lorentz. De behuizing is, net zoals bij het voorgaande model VE301, afkomstig van de tekentafel van Prof. Schneckenberg.

Lokale zenders worden met dit toestel inderdaad goed ontvangen, het geluid dat wordt voortgebracht klinkt echter wat hol door het beperkte toonbereik.

Deze radio is in 1990 gerestaureerd, de netschakelaar is in 2001 gerepareerd.

SPECIFICATIES EN GEGEVENS

Merknaam

Schaleco-Radio G.m.b.H., Berlijn

Land van herkomst Duitsland
Eigennaam Deutscher Kleinempfänger, "Goebbels Schnauze"
Type DKE 1938
Serienummer 30702
Bouwjaar 1938
Toepassing omroepontvanger
Golfbereik 200-600 m (wit) en 800-2000 m (rood)
Afstemming afstemming door middel van variable pertinaxcondensator
Schalen witte en rode schaalverdeling, elk 0-100 op afstemrad t.b.v. MG resp LG bereik
Schakeling det + lf
Aantal kringen 1
Middenfrequentie geen
Antenne
3 aansluitingen aan achterzijde, gemerkt A1, A2 en A3
gevoeligheid 1 mV, selectiviteit 3%
Aantal lampen 2
Type lampen Philips VCL11, VY2
DKE38B (batterij versie): KC1 (2x), KL1
Voedingsspanning
110-130, 150 en 220-240 V gelijk- of wisselspanning 15 W
instelbaar door middel van aftakkingen op ballastweerstand
zekering 0,5 A snel
Gloeistroom 50 mA
Luidspreker
ingebouwde hoogohmige luidspreker type WD99RJ elektromagnetisch, 18 cm
hoefijzervormige of rechte permanente magneet
frequentiebereik 150 - 2500 Hz
uitgangsvermogen eindtrap 800 mW
Chassis
pertinax plaat
uitgangsvermogen 1,2 W
Frontplaat ronde opening met naturel luidsprekerdoek
Behuizing
bakelieten kastje
kartonnen achterwand
Afmetingen bxhxd 24x24x12 cm
Gewicht 1,6 kg
Verkoopprijs R.M. 35
Geschatte waarde € 160
Productieperiode 1938-1944
Seriegrootte 2.400.00 in de periode 1938-1944
Bijzonderheden
goedkope, locale ontvanger, bruikbaar voor propaganda doeleinden
instelbare terugkoppeling met variabele condensator
volumeregelaar via variabel aangekoppelde antennekring
netschakelaar aan achterzijde
golflengteschakelaar gecombineerd met afstemrad
geperst kartonnen luidsprekerframe
minimaal gebruik van metaal, slechts 25% koper en ijzer nodig vergeleken met vorige types Volksontvanger
toestel is geleverd door Radio-Elektro Franz Karasek, Burggasse 128, WienVII
modern aandoende strakke vormgeving
de Duitse adelaar en hakenkruis zijn afgebeeld vlak onder de luidsprekeropening


Links onder de netschakelaar, rechts daarvan instelschroef voor de roosterspanning

 

Tekst boven de aan-uit schakelaar: 

Zur Beachtung!     Dieses Gerät darf nur
für Hörrundfunk-Empfang - Hochfrequenz-
Draht-Hörrundfunk-Empfang einschl. Emp-
fang von E.W.-Rundfunk, Draht-Hörrund-
funk-Endverstärkung beim einzelnen Teil- 
nehmer, nichtsynchronisierte Schallplatten-
wiedergabe, Mikrofon-Lautsprecher-Über-
tragung, Hörrundfunk-Empfangsverstärkung
nichtsynchronisiertes Schneiden von Ton- 
rollen (ohne Vervielfältigung) benutzt werden.

 

 


Batterij versie