|
Op het front van het apparaat bevindt zich een
verlichte glasplaat met een afbeelding van drie zwaluwen, een
wereldbol en een maansikkel. De zwaluw is het symbool van de hoop
(Christendom) en aankondiger van de lente en de tijd van de liefde
en bloei der natuur (Oudheid). Zo vlak na de 2e wereldoorlog leefde
sterk de hoop op een betere toekomst, ook op wereldschaal.
|
|
Detail doek 3 x 3 cm, de zijden van de vierkanten
zijn elk 7,5 cm
|
|
Deze 46A "Brilliant" van de Haagse fabrikant Waldorp is
een elegant, ondiep, staand radiomeubeltje. De Brilliant is een van de
toestellen uit de in 1946 geïntroduceerde "Diamant" serie. De
andere modellen uit deze serie zijn de 46B "Kristal", eveneens
uit 1946 en de "Robijn" uit 1947.
Waldorp profileerde zich in die tijd als een avontuurlijk merk. Op de
afstemschaal zijn vier olifanten met draagstoel afgebeeld, hiermee wordt
het afstemmen op verafgelegen zenders vergeleken met een avontuurlijke
trektocht per olifant.
Vlak voor het luidsprekerdoek zit een glasplaat waarin zeer vakkundig
afbeeldingen van drie zwaluwen en een wereldbol zijn aangebracht door
middel van diepstralen. Hierdoor ontstaat een drie-dimensionaal effect. De
verlichting van het glas is onafhankelijk van de radio in te schakelen.
Boven de sierplaat bevindt zich een gebruneerde messing plaquette met
een afbeelding van een olifant en een kroontje. De luidspreker is onder
het radiochassis geplaatst, achter een houten verstrooier die het geluid
links en rechts langs de glasplaat leidt.
|
|
|
|
Aan de linkerkant van de kast bevinden zich 3 knoppen, waarvan de
bovenste de schakelaar voor de verlichting is. Hieronder zit de
volumeregelaar met aan/uit schakelaar en de hogetonen regelaar. Aan de
rechterkant van de kast zit de afstemknop en de golflengteschakelaar met
de standen LG, MG en KG.
NV Nederlandsche Instrumentenfabriek Waldorp is
opgericht in 1915 en produceert radio's in Den Haag vanaf 1923. In
1930 wordt de N.V. Waldorp Radio opgericht, directeur is R. van Romunde.
Vanaf 1937 maakt men geen eigen radiochassis meer, maar wordt
overgestapt op Philips techniek.
In de oorlogsjaren geeft men elke radio een "W" mee van "Wilhelmina"
(en van "Waldorp") als teken van verzet. Na de oorlog wordt
het "W" symbool nog gebruikt in de vorm van een goudkleurig kroontje,
dat meestal prominent aanwezig is op de radio's.
Rond 1954 valt het doek voor de radioproductie bij Waldorp, wegens
financiële problemen.
Stationsschaal Waldorp 46A met messing sierrand model
1947, foto John
Koster
|
|
De kast is voor een deel gemaakt van hout, afkomstig uit theekistjes.
Dit omdat zo vlak na de tweede wereldoorlog grondstoffen schaars waren.
Overigens is de kast vakkundig getimmerd en fraai gefineerd. Het chassis
van dit toestel is afkomstig van Philips, het is gelijk aan het binnenwerk
van de Philips 209U. Waldorp heeft hier alleen een hoge-tonen regelaar aan
toegevoegd. De techniek van de kleinste Philips radio werd dus door
Waldorp gebruikt in een topmodel radiomeubel, waardoor sommigen menen dat
hier sprake is van "Haagse Bluf".
Een variatie op het thema 46A is de uitvoering uit 1947 met 4 vogels
(zie afbeelding) en een stationsschaal met messing sierrand. De maansikkel
is bij deze weinig voorkomende versie niet meer aanwezig. Een variant is
een kast met een onderrand van gebogen hout.
Technisch wijkt de versie uit 1947 ook iets af, de uitgangstrafo en de
luidspreker hebben een groter formaat.
Waldorp 47D "Robijn" (1947), foto Waldorp-fridor
Museum
|
|
Waldorp 46B "Kristal" (1946)
|
|
Versie 1947 met 4 vogels, geen sikkel, foto Tubefreak
|
|
Gestempeld hout afkomstig van theekistje
|
|
Waldorp Brilliant kast met onderrand van gebogen hout
|
|
|
|
De schaalverlichting is
voornamelijk in het midden van de schaal actief
|
|
|
De radio is gerestaureerd in
2002. Hierbij is dankbaar gebruik gemaakt van de gegevens en kennis
over de Waldorp 46A aanwezig bij het Waldorp-fridor
Museum en bij Tubefreak (versie 1947). Foto's van de versie met 4
vogels zijn ook te vinden bij John
Koster. |
SPECIFICATIES EN GEGEVENS
Merknaam |
N.V. Nederlandsche Instrumentenfabriek Waldorp, Den Haag |
Land van herkomst |
Nederland |
Eigennaam |
Brilliant, ook "de Tulp" |
Type |
46A |
Serienummer |
2986, chassisnr. 47107 |
Bouwjaar |
1946 |
Toepassing |
omroepontvanger |
Golfbereik |
16,5-51, 200-565 en 750-1910 meter |
Afstemming |
afstemming door middel van twee gekoppelde variabele
luchtcondensatoren |
Schalen |
verlichte glazen schaal met wijzerafstemming, stationsnamen en
meter indeling |
Schakeling |
meng + mf + det + 2xlf |
Aantal kringen |
5 |
Middenfrequentie |
| 452 kHz |
| overall bandbreedte=11 kHz, in stand LG 10 kHz |
|
Antenne |
| ingebouwde plaatantenne onder bovenzijde kast |
| aansluiting voor externe antenne en aarde aan achterzijde |
| netantenne wordt automatisch ingeschakeld middels
schakelentree |
|
Aantal buizen |
4 |
Type buizen |
| Philips UCH21 (2x), UBL21,
UY1N |
| schaalverlichtingslampje 8095D-99, 19V, 90mA |
| buislampje B15, 125 of 220 volt, maximaal 7,5 Watt |
| zwart ballastlampje E14, 220 volt, 15 Watt |
|
Voedingsspanning |
| 125 of 220V wissel- of gelijkspanning, 40 Watt |
| na
kortsluiten van een weerstand (zie schema)
is het toestel geschikt voor 110 en 200 volt |
|
Gloeistroom |
100 mA |
Luidspreker |
|
Chassis |
| metaal, type 209U-05, Philips Licentie Nederland nr. 05180 |
| uitgangsvermogen 2 W |
|
Frontplaat |
luidsprekerdoek en glazen sierplaat |
Behuizing |
| houten kast afgewerkt met gelakt noten fineer, zijplanken zijn
uit massief beuken |
| chassis op chassisplank |
| klankbord uit 12 mm zachtboard, tussen de luidspreker en het
klankbord zit een schuin naar boven gerichte houten wig |
| serviceluikje onder chassis |
| geperforeerde kartonnen achterwand, bestaat uit twee delen |
|
Afmetingen bxhxd |
56x80x24 cm |
Gewicht |
15 kg |
Verkoopprijs |
Hfl 370 |
Geschatte waarde |
€ 400 |
Productieperiode |
1946-1947 |
Seriegrootte |
handwerk, enkele honderden stuks? |
Bijzonderheden |
| elegant radiomeubel op sokkel met gegraveerde verlichte
sierplaat |
| kast is handwerk, radio-chassis is massaproductie |
| simpele, kleine radio in grote luxe kast |
| kortegolf ontvangst tot 16,5 meter |
|
|
Het chassis is gemonteerd op een houten plank, geheel
links de antenne/aarde entree, op het chassis de mengbuis, 1e
bandfilter, m.f./l.f. buis, 2e bandfilter, detector/eindbuis en
gelijkrichter, daarnaast de zwartgeverfde ballastlamp en de
toonregeling. Onder de plank is de 7-inch luidspreker gemonteerd op
een houten klankverstrooier, die op zijn beurt op de zachtboard
frontplaat is geschroefd
|
|
|
|
De Waldorp radiofabriek aan de Waldorpstraat nr
260-274. Het kantoor was in het verlaagde gedeelte achteraan. In de tweede wereld oorlog
is de fabriek door de Duitse Wehrmacht
gevorderd voor de productie van 6 volts aandrijf motortjes bestemd
voor de Heinkel vliegtuig productie in Duitsland. Na de razzia's van
eind 1944 waren er jongere personeelsleden in de fabriek
ondergedoken
De Waldorp fabriek (en achterzijde kantoor) in 1946,
foto Weesie
|
|
|
|
|
De productie van het 209U chassis
bij NSF in Hilversum |
|
Een blik onder het service luikje, links de volume
potmeter met netschakelaar, rechts de golflengte schakelaar. De
zwarte Philips teercondensatoren functioneren na 56 jaar prima, ook
de rubberen bedrading is intact
|
|
|
|
De extra hogetoon regeling bestaat uit een variabel RC
netwerkje (potmeter 50.000 ohm en condensator 47 nF) parallel aan de
primaire van de uitgangstrafo |
|
|